DEFTER-BEYAN SİSTEMİ
Esnaf ve sanatkârlarımızın
vergilendirme ile ilgili muhasebe, kırtasiye ve benzeri giderlerinin
azaltılması, muhasebe işlemlerinin kolaylaştırılması ve kayıt dışılığın
azaltılması amacıyla defter tutma, muhasebe kaydı ve beyanname işlemlerinin
elektronik ortamda yapılması ve uygulanmasına yönelik düzenlemelerin yer aldığı
486 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 17 Aralık 2017 Tarihli ve
30273 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu tebliğe göre, basit
usulde vergiye tabi esnafımız 1.1.2018 tarihinden itibaren, gerçek usulde
(işletme defteri tutan) vergiye tabi esnafımız ise 1.1.2019 tarihinden itibaren
muhasebe ve defter kayıtları ile beyannamelerini Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)
bünyesinde oluşturulan www.defterbeyan.gov.tr adresinde yer alan elektronik
sistem üzerinden kaydedecek ve göndereceklerdir. Bilanço esasına göre defter
tutan esnafımız defter-beyan sistemi kapsamında bulunmamaktadır.
Başvuru
Defter - beyan sistemini (Sistem)
kullanmak zorunda olan esnafımızdan basit usulde vergiye tabi olanlar 2017 yılı
Aralık ayı içerisinde, işletme defteri tutanlar ise 2018 yılının Aralık ayı
içerisinde ve bir defaya mahsusu olmak üzere başvuruda bulunacaklar. Sistemin ilk defa uygulanacak olması ve
başvuru süresinin kısalması nedeniyle öteden beri faaliyette bulunan basit
usulde vergiye tabi esnafımız ve meslek odalarımız 30 Haziran 2018 tarihine
kadar başvuruda bulunabilirler.
İlk defa faaliyete başlayan basit
ve gerçek usuldeki esnafımız ise, ilgili vergi dairesine işe başlama
bildiriminin verildiği günü izleyen 7. iş günü mesai saati bitimine kadar
Sistem başvurusunda bulunmak zorundadır.
Başvurular gelir vergisi
mükellefiyeti yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine yapılabileceği gibi www.defterbevan.gov.tr
adresinden de yapılabilir.
Elektronik ortamda yapılacak başvurular, sürenin son günü saat
23.59’a kadar yapılabilir. Sistem başvuruları basit usulde vergiye tabi esnafın
kendisi, esnaf ile sözleşme yapmış olan esnaf odası veya varsa esnafla sözleşme
yapmış olan serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) tarafından yapılabilir.
İşletme defteri tutan esnafın başvurusu ise bizzat esnafın kendisi veya
sözleşme yaptığı SMMM aracılığıyla yapabilir. İşletme defteri tutan esnafın
Sistem başvurusunu, esnafın üyesi olduğu meslek odalarının yapması mümkün
değildir.
Basit usulde vergiye tabi esnafımızdan;
Sahte veya muhteviyatı itibariyle
yanıltıcı belge (naylon fatura) düzenlediği veya kullandığı tespit edilenlerin,
bu durumun kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden ay başından önce;
Kanunen basit usul kapsamına
girmeyen bir faaliyete başlayanların, bu faaliyete ilişkin olarak işe başlama
bildirimini verdikleri günü takip eden 7. iş gününün mesai saati bitimine
kadar;
Basit usule tabi olmanın şartlarını
yıl içinde kaybedenlerin ise aynı yılın Aralık ayı sonuna kadar;
kendileri, aracılık sözleşmesi
yaptıkları meslek odaları veya SMMM’ler tarafından www.defterbeyan.gov.tr
adresi üzerinden veya bağlı oldukları vergi dairesine başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
İşletme defteri tutmakta olan
esnafımızdan, basit usule tabi olmanın şartlarını üst üste iki yıl sağladıkları
için basit usule dönmek üzere başvuruda bulunanlar ise, bu şartları
sağladıkları yılın Aralık ayı sonuna kadar yine kendileri veya sözleşme ile
yetki verdikleri meslek odaları ya da SMMM’ler tarafından
www.defterbeyan.gov.tr veya bağlı oldukları vergi dairesine başvuruda
bulunmaları gerekmektedir.
Sisteme Giriş
Defter - beyan sistemine ilk giriş için öncelikle vergi
dairesinden kullanıcı kodu ve şifre alınması gerekmektedir. Esnafımız, bağlı
olduğu vergi dairesine başvuruda bulunarak kullanıcı kodu ve şifre bilgilerini
alabilir. Meslek odalarımızın ise EK-2’de yer alan “Basit Usulde
Vergilendirilen Mükelleflerin Beyannamelerinin Elektronik Ortamda
Gönderilmesine Aracılık Yetkisi Talep Formu” doldurmak suretiyle bağlı
oldukları vergi dairesinden kullanıcı kodu ve şifre almaları gerekmektedir.
Meslek odalarımızca alınacak
kullanıcı kodu ve şifre ile sisteme giriş yapıldıktan sonra, sistem üzerinden
oda çalışanlarına ayrıca yetki verilebilecek, çalışanlar için sistem üzerinde
kullanıcı kodu ve şifre üretilebilecektir.
Kayıt Zamanı ve Diğer Kayıt İşlemleri
Basit usulde vergiye tabi esnafımızın kayıtları üçer aylık
dönemler halinde sisteme girilecektir. Her üç aylık dönemin
gelir ve gider belgelerinin bu dönemi takip eden ayın sonuna kadar sisteme
girilmesi zorunludur. Örneğin, Ocak-Şubat- Mart aylarına ait gelir ve gider
belgelerinin Nisan ayının sonuna kadar sisteme girilmesi gerekmektedir.
Sistemin ilk kez kullanılacak olması nedeniyle bir defaya mahsusu
olmak üzere, 2018 yılının Ocak - Haziran dönemine ait altı aylık belgelerin 31
Temmuz 2018 tarihine kadar sisteme girilmesi mümkündür. Ancak, 2018 Temmuz
ayından itibaren kayıtların yine üçer aylık dönemler halinde sisteme girilmesi
zorunludur.
Basit usulde vergiye tabi
esnafımızın kayıtlarının üyesi olduğu meslek odalarınca veya sözleşme yaptığı
SMMM’ler tarafından sisteme girilmesi zorunludur. Dolayısıyla, basit usuldeki
esnafımızın vergi dairesinden almış oldukları kullanıcı kodu ve şifre ile kendi
kayıtlarını kendilerinin sisteme girmesi mümkün değildir. Esnaf, almış olduğu
kullanıcı kodu ve şifre ile yalnızca sistem üzerindeki bilgilerini
görüntüleyebilir, ancak bu bilgileri değiştiremez veya yeni bir bilgi giremez.
Dolayısıyla, basit usulde vergiye tabi
esnafımızın alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin bilgiler
yalnızca meslek odalarınca veya SMMM’ler tarafından kayda alınabileceğinden,
meslek odaları ve SMMM’ler, kendilerine gelen belgelerin sisteme doğru bir
şekilde kaydedilmesinden sorumludur.
Sisteme yanlış girilen kayıtların
yine sistem üzerinden düzeltilmesi mümkündür. Bu kapsamda yanlış girilen kayıt
düzeltilebileceği gibi, bu kayıtlar tamamen iptal edilerek yeniden sisteme
girilebilir.
Basit usul hesap özeti, sisteme
girilen kayıtlar çerçevesinde sistem tarafından otomatik olarak üretilecektir.
İşletme defteri tutan esnafımızın
defter kayıtlarının ise, ait olduğu ayın katma değer vergisi beyannamesinin
verilmesi gereken son güne kadar sisteme girilmesi gerekmektedir. Örneğin 2019
yılının Ocak ayma ait kayıtların 24 Şubat 2019 (bu tarih cumartesi gününe denk
geldiğinden 26 Şubat 2019) tarihine kadar sisteme girilmesi zorunludur. Meslek odalarımızın isletme defteri tutan
üyelerinin kayıtlarını sisteme girmeleri mümkün değildir. Bu kayıtlar
yalnızca SMMM’ler tarafından tutulacaktır.
îşletme defteri tutan esnafımızın defter onayları, sistem
üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından elektronik olarak
yapılacak, 2019 yılından itibaren kağıt ortamında defter tutulmayacağı için
işletme defterlerinin noterlere tasdik ettirilmesine de gerek kalmayacaktır.
2018 yılı için işletme defterleri son kez noterlere tasdik ettirilecektir. Bu
tasdik işleminin SMMM’ler tarafından yapılması halinde SMMM’lere defter tasdik
ücreti, kırtasiye gideri veya benzeri adlar altında herhangi bir ödeme
yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Defter tasdikleri için yüksek bedeller talep
edilmesi halinde esnafımız kendi defterini kendisi notere tasdik ettirebilecektir.
2019 yılından itibaren elektronik ortamda tutulacak olan işletme
defterlerinin kapanış onayı ilgili hesap dönemini takip eden yılın Nisan ayı
sonunda yine GİB tarafından elektronik olarak yapılacaktır.
Defter ve Kayıtların Muhafazası
Defter beyan sistemi üzerinden elektronik olarak girilen defter ve
kayıtlar, GİB tarafından muhafaza edilecektir. Esnafımızın, defter ve
kayıtlarını kağıt ortamında çıktı alarak saklamalarına gerek bulunmamaktadır. Kendisinden defter ve kayıtlarının
ibrazı talep edilen esnafımız, talepte bulunan kişi/kurum ile ibrazı talep
edilen bilgilerin içeriğini ibraz talep yazısının bir örneği ile birlikte ibraz
süresinin sonundan en geç 10 gün önce bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla
Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecektir.
Oda ile Üye Arasında Sözleşme Yapılma Zorunluluğu
Basit usul muhasebe işlemlerinin meslek odalarımızca yapılması
halinde, oda ile üye arasında EK l’de yer alan “Defter-Beyan Sistemi Kullanımı
Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi”nin yapılması zorunludur.
Sistemden Çıkış
Ölüm, mükellefiyetin sonlanması
veya başka herhangi bir nedenle mükellefiyetin sonlanması halinde,
mükellefiyetin terkin edildiği tarih itibariyle sistem kullanılamayacaktır.
Ancak, mükellefiyetin sona erdiği tarihe kadar olan kayıtlar sisteme
girilebilecektir.
Diğer taraftan, basit usulde veya
gerçek usulde işletme defteri tutan esnafın herhangi bir nedenle bilanço
usulünde defter tutmaya başlaması halinde de bu usulde defter tutulmaya
başlanan takvim yılının başından itibaren sistemin kullanılması mümkün
değildir.
Yukarıda yazılı nedenlerle
sistemden çıkılması, sisteme girilen kayıt ve bilgilerin görüntülenmesine engel
teşkil etmez.
Sorumluluk
Basit usulde vergiye tabi
esnafımız, gelir ve gider belgelerinin doğruluğundan ve zamanında meslek
odasına veya SMMM’ye tesliminden sorumludur. Meslek odası ve SMMM’ler ise
esnafın belgelerini doğru bir şekilde sisteme kaydedilmesinden ve bu belgelere
göre beyannamelerin ve diğer dilekçe ve bildirimlerin doğru ve zamanında
sisteme girilmesinden sorumludur. Meslek
odalarınca belgelerin sisteme doğru ve zamanında kaydedilmemesi halinde doğacak
olan vergi ziyama bağlı vergi, gecikme faizi ve vergi cezasından meslek
odalarımız da esnafla beraber müştereken ve müteselsilen sorumlu bulunmaktadır.
İşletme defteri tutan esnafımızın
bilgilerinin doğru ve zamanında sisteme girilmemesi halinde ayrıca 700 TL (2017
yılı için) özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Vergi dairelerinden kullanıcı
kodu ve şifre almış esnafımız ile meslek odası yöneticileri ve çalışanları, bu
kullanıcı kodu ve şifrelerin güvenliğinden sorumludur. Sistem kullanıcılarının
kullanıcı kodu ve şifrelerini bir başkasıyla paylaşmaları kesinlikle yasaktır.
Esnaf ve sanatkârlarımıza önemle duyurulur.
Ek:1
Sözleşme
Numarası:
Defter-Beyan Sistemi Kullanımı Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi
(Meslek Odaları ile Basit Usulde
Vergilendirilen Üyeleri için)
Madde I- Sözleşmenin Tarafları
Bu sözleşme, bir tarafta (bundan
sonra "Meslek Odası" olarak anılacaktır) ile diğer tarafta (bundan
sonra "Mükellef/işveren" olarak anılacaktır) arasında aşağıda yazılı
şartlar dahilinde akdedilmiştir.
Madde 2- Taraflara İlişkin Bilgileri
Meslek
Odasının Mükellefin/işverenin
Vergi Kimlik Numarasız
Adı Soyadı/Unvanı
Merkezi / Doğum Yeri
Kuruluş Tarihi / Doğum Tarihi
Bağlı Bulunduğu Oda ve Sicil No
Adresi
Telefon Numarası
Cep Telefonu Numarası
Faks Numarası
Elektronik Posta Adresi
Meslek Odasının Kanuni Temsilcisinin
Adi Soyadı
T.C.
Kimlik Numarası
Madde 3- Sözleşmenin Konusu
Bu sözleşmenin konusu,
mükellef/işveren (kanuni temsilcisi veya vergi sorumlusu dahil) tarafından
Defter-Beyan Sistemi kullanımına aracılık yetkisine sahip meslek odasına
sunulan bilgiler [5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında çalışan sigortalıların primc esas kazanç ve hizmet bilgileri
dahill çerçevesinde, Defter-Beyan Sistemi kapsamında gelir-gider kaydının
yapılması, beyannamelerin gönderilmesi başta olmak üzere Sistem içerisinde yer
alan diğer işlemlerin yerine getirilmesi ve bu işlemler neticesinde
düzenlenerek elektronik ortamda iletilen ve mükellefe/işverene tebliğ yerine
geçen tahakkuk fişi, ihbarname gibi belgelerin elektronik ortamda alınmasıdır.
Madde 4- Tarafların Karşılıklı Sorumluluk ve Yükümlülükleri
4.1 Meslek odası ve
mükellef!işveren, Defter-Beyan Sistemi kullanımı sırasında Maliye Bakanlığı
(Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri için Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca müştereken) tarafından yayımlanan]yayımlanacak
genel tebliğ, sirküler ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve
esaslara uyacaktır.
I Adi ortaklık şeklindeki mükellefiyetlerde
ortaklığa ait bilgiler yazılacaktır.
2 T.C. vatandaşı olan gerçek kişilerde T.C.
kimlik numarası, yabancı kimlik numarası bulunan yabancı gerçek kişilerde
yabancı kimlik numarası yazılacaktır.
4.2 Meslek odası,
mükellef/işveren veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere
ve yasal düzenlemelere uygun olarak kayıtların, beyannamelerin ve bildirimlerin
Defter-Beyan Sistemi üzerinden yapılmasından mükellefe/işverene ve Gelir
İdaresi Başkanlığına/vergi dairesine, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde
yer alan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgileri bakımından İse
ayrıca işverene ve Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı sorumludur.
4.3 Mükellef/işveren,
Defter-Beyan Sistemi kapsamında yapılması gereken her türlü işleme (kayıt,
beyanname, vb.) ilişkin tüm bilgileri/belgeleri meslek odasına tam ve doğru
olarak sunmakla yükümlüdür. Meslek odası kendisine iletilmeyen, eksik iletilen
veya yanlış iletilen her türlü bilginin/belgenin Defter-Beyan Sistemine ve
beyannameye yansımasından sorumlu tutulamaz. Meslek odasının sorumluluğu
kendisine sunulan bilgilerle sınırlı olup, bu bilgilerin Defter-Beyan Sistemine
ve beyannameye doğru yansıtılmaması halinde ortaya çıkan vergi ziyama bağlı
olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden
mükellefle birlikte, söz konusu bilgilerin Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamesine doğru yansıtılmaması halinde ise 5510 sayılı Kanunun 12 nci
maddesi uyarınca ve bu maddenin Sosyal Güvenli Kurumuna verdiği yetkiye
istinaden yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği hükümleri uyarınca
işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
4.4 Mükellefin/işverenin,
Defter-Beya11 Sistemini kullanması amacıyla meslek odasıyla bu sözleşmeyi
düzenlemiş olması, bu konudaki yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olduğu
anlamım taşmaz. Meslek odası, mükellefin/işverenin talebi halinde Defter-Beyan
Sistemindeki kayıtların, beyannamelerin ve sonucunda üretilen bilgi ve
belgelerin (ihbarname, tahakkuk fişi vb.) bir örneğini mükellefe/işverene
vermek zorundadır.
4.5 Meslek odası, sözleşmede
öngörülen hususların yerine getirilmesi sırasında öğrendiği bilgileri
mükellefin/işverenin izni dışında açıklayamaz ve bu yükümlülükle ilgili
edinilen bilgi ve belgeler ile suretlerini üçüncü şahıslara veremez Meslek
odası, bu duruma aykırı hareketinden dolayı mükellefin/işverenin uğrayacağı her
türlü zararı tazminle yükümlüdür.
4.6 Defter-Beyan Sisteminde
mükellef/işveren adına meslek odası tarafından yapılan ve Gelir İdaresi
Başkanlığı/vergi dairesi tarafından kabul edilen işlemler mükellef/işveren
tarafından yapılmış işlem olarak kabul edilecek ve mükellefin/işverenin kendi
yaptığı işlem sonuçlarını doğuracaktır.
4.7 Sözleşme karşılıklı fesh
edilmediği sürece yürürlüktedir. Taraflar, karşı tarafa bildirmek şartı ile aralarındaki
sözleşmeyi her zaman feshedebilirler.
İş bu sözleşme İki nüsha olarak .../.../....
tarihinde ………...da düzenlenmiş ve taraflarca imzalanmıştır.
Meslek Odasının Temsilcisi/ Mükellef/İşveren veya Kanuni Temsilcinin
Adı Soyadı
Adı Soyadı
İmza İmza
BASİT
USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERİN
BEYANNAMELERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİNE
ARACILIK
YETKİSİ TALEP FORMU
…………………………... .Vergi Dairesi Müdürlüğüne / Başkanlığına
Odamız üyelerinin yıllık gelir
vergisi beyannamelerinin (Beyana Tabi Geliri Sadece Basit Usulde Tespit Edilen
Ticari Kazançlardan İbaret Olanlar İçin) elektronik ortamda gönderilmesi
konusunda meslek odası olarak aracılık yapmak istiyoruz. Aracılık yetkisi
verilmesi talebimizin değerlendirilerek tarafımıza parola, kullanıcı kodu ve
kullanıcı şifresi verilmesini arz ederiz.
MESLEK
ODASININ BİLGİLERİ
Vergi Kimlik Numarası
Meslek Odasının Adı
Merkezi
Kuruluş Tarihi
Adresi
Telefon Numarası
Fax Numarası
Elektronik Posta Adresi
Meslek odasının Kanuni
Temsilcisinin Adı Soyadı
Unvanı Vergi Kimlik
Numarası T.C. Kimlik
Numarası
Tarafımıza elektronik beyanname
gönderme aracılık yetkisinin verilmesi halinde;
1 .BakanIık tarafından
beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanan Elektronik
Beyanname Genel Tebliği ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve
esasların tümüne uyacağımızı,
2.a) Tarafımıza verilmiş
kullanıcı kodu, parola ve şifreden sorumlu olduğumuzu ve herhangi bir üçüncü
kişiye açıklamayacağımızı ve kullanımına izin vermeyeceğimizi, kullanıcı kodu,
parola ve şifreyi başka amaçlarla kullanmayacağımızı, işi bırakmada kullanıcı
kodu, parola ve şifremizi kimseye devretmeyeceğimizi, kiralayamayacağımızı ve
satmayacağımızı, kullanıcı kodumuzun, parolamızın ve şifremizin yetkisiz
kişilerce kullanıldığını öğrendiğimiz anda (şifrenin, parolanın ve kodun
kaybedilmesi, çalınması vb. durumlar dahil) Gelir İdaresi Başkanlığı 444 0 435
no.lu Çağrı Merkezine veya bağlı olduğumuz vergi dairesine bildireceğimizi,
b)Kullanıcı kodu, parola ve
şifrenin kullanımı suretiyle yapılan işlemlerin odamız veya yetkili kişilerce
yapılmadığı yönünde bir iddia ileri sürmeyeceğimizi ve tüm kullanımlardan
sorumlu olduğumuzu, kullanıcı kodu, parola ve şifrenin yetkisiz kişilerce
kullanıldığını öğrendiğimiz anda, (şifrenin, parolanın ve kodun kaybedilmesi,
çalınması vb. durumlar dahil) Gelir İdaresi Başkanlığı 444 0 435 no.lu Çağrı
Merkezine veya bağlı olduğumuz vergi dairesine bildireceğimizi, bu bildirim
anına kadar yapılan işlemlerden ve kullanımdan bizzat meslek odamızın sorumlu
olacağını,
c) Kullanıcı kodu, parola ve
şifrenin meslek odasının yetki verdiği kişiye tesliminin meslek odasına teslim
hükmünde olduğunu, meslek odasının yetki verdiği kişinin bu yetkilerini iptal
ettiği takdirde durumu derhal ilgili vergi dairesine yazılı olarak bildirmek
zorunda bulunduğumuzu, bu bildirimin ilgili vergi dairesi kayıtlarına girdiği
ana kadar yapılan işlemlerden doğacak hukuki ve mali sorumluluğun tarafımıza
ait olacağını,
d) Kullanıcı kodu, parola ve
şifresi verilen meslek odasının yetkilisinin bu yetkisinin sona erdirildiğine
dair ilgili vergi dairesine yazılı bildirim yapılmadığı takdirde, meslek
odasını temsil yetkisinin devam ettiğinin kabulü gerekeceğini,
3.EIektronik ortamda yapılan
işlemlerin tespit ve tevsikinde ilgili vergi dairesi ve Maliye Bakanlığı Gelir
idaresi Başkanlığı Bilgi işlem Merkezi kayıtlarının esas alınacağını,
4.Vergi İdaresinin, tek taraflı
olarak taahhütnameye yeni bir madde ilave etme veya taahhütnamenin herhangi bir
maddesinde değişiklik yapma veya aracılık yetkisini kaldırma yetkisine sahip
olduğunu, ilave veya değişik madde metninin tarafımıza elektronik posta veya
taahhütlü yazı ile bildirildiği tarih itibariyle yürürlüğe gireceğini, kabul ve
taahhüt ediyoruz.
Meslek Odasının
Temsilcileri
Adı Soyadı İmza Tarih